Mental Koçluk Nedir?
İçerik
Mental koçluk kavramını daha önce duymuş muydun? Koçluk denince genelde aklına bedensel egzersiz programları ya da yaşam koçluğu gibi kavramlar geliyor olabilir. Mental koçluk ise prensipte bunlara benziyor. Bir takım oyununda seni eğitmek yerine zihnin ve bütünsel iyi halin için farkındalığın deneyime taşındığı yolculuğunda seni destekleyecek bir sistem mental koçluk.
Bir mental koç ya da farkındalık koçu yaşam yolculuğunda kendine yakından bakmaya niyet etmiş herkes içindir. Pek çoğumuz hayatımızdaki problemleri çözmek ya da bir alanda gelişim sağlamak için uzmanlara başvurur ya da kaynaklardan aldığımız bilgilerden yararlanmaya çalışırız. Bu bilgileri kullanabilmek ve kendimizde kalıcı değişimler sağlamak içinse anahtar hepimiz için, her insan için farklıdır. Her ne kadar dışarıdan destek alırsak alalım, bu destekleri kendimizi tanımadan özümseyemiyoruz. Kendimizi tanımak, zihnimize ya da duygularımıza yakından bakmak ise yaşam boyu bir yolculuk.
Bu yolculukta ilerlerken takıldığın yerler olabilir, farkındalık pratiklerine nereden başlayacağını bilemiyor olabilirsin. Herhangi bir yeni disiplini öğrenir gibi bazen çok hızlı ilerleyip bazen duraksıyor olabilirsin. İşte bir mental koç tam da burada devreye giriyor.
Kişinin kendi bilinciyle ve farkındalığıyla çalışması zorlu bir süreç. Kendi iç dirençlerimizi fark etmek, takıldığımız yerlerde eski alışkanlıklarımıza dönmemek pek de kolay değil. Kimimiz için düzen ve disiplini tek başımıza oturtmak zor, kimimiz için ise düzenli gitmek kolay olsa da devreye konfor alanında kalma dürtüleri girebiliyor. Bu dürtülere kapılıp gitmemek için özellikle daha başlarda bir mental ya da farkındalık koçunun yolculuğumuza eşlik etmesi kurtarıcı olabilir.
Mental koç kimdir?
Bir mental koç, farkındalık alanında aldığı özel eğitimler ve tecrübesiyle çalıştığı kişilerin farkındalık yolculuğuna eşlik eder. Bu süreçte farkındalık koçu, kişinin kendisiyle ve çevresiyle olan ilişkisinde ihtiyacı olan noktaları fark etmesi, iç seslerini duyması, hayatında atmak istediği adımları netleştirmesi, önüne çıkan engellere karşı hangi kaynaklara sahip olduğunu fark etmesi ve değişimi hayatına davet etmesi gibi alanlarda yol arkadaşlığı yapar.
Farkındalıkla çalışmaya başladığımızda kendi zihnimize, duygularımıza ve hayatımızda olup bitenlere ayna tutmaya başlıyoruz. Bu ayna bize ilerlememiz gereken yönü ve artık bize hizmet etmediğinden geride bırakmamız gereken şeyleri gösterebilir. Bu aynada terk etmemiz gereken alışkanlıklar, bitirmemiz gereken ilişkileri görebiliriz. Dahası, zihnin yapısıyla tanışmaya başlarız. Kendi düşünce kalıplarımızı, bakış açılarımızı gözlemliyor hale geliriz. Tüm bu deneyimler her zaman hoş ve konforlu olmadığı gibi daha fazla farkında bir hayat bize artan bir keyif alma kapasitesinin de kapısını aralar aslında.
Hoş gelen deneyimler pratiklere tutunma ve yapışma refleksine, hoşa gitmeyenler ise pratikten kaçmaya sebebiyet verebilir. Tüm bu salınımlar ve dalgalar esnasında bize yargısız bir alanda destek olabilecek kişi mental koçumuzdur. Bu salınımlar savrulmalar esnasında pratikten uzaklaşmak çok olasıdır. Ne var ki zihnin dili alışkanlıklar ve düzendir. Konu iyi halimiz için çalışmak ya da zihnimizin sağlığı olduğunda düzen ve iç disiplin oldukça önceliklidir.
Mental koç, senin farkındalık yolculuğunda ihtiyacın olanları, nerelerde takıldığını gözlemleyebilme kapasitesine sahiptir. Bu sayede sana rutinine eklemen gereken pratikler verebilir, aklına takılan soruları yanıtlayabilir. Tek başımıza yaptığımız pratiklerde aklımıza yöntemle ilgili bir soru takıldığında ya da bir engelle karşılaştığımızda pratik genelde duraksar. Bu yüzden engellere takıldığında pratiğinin sekteye uğramaması için alacağın destek, ilerleyişinde kritik rol oynayabilir. Bu desteği kolaylıkla alabileceğin kişi mental koçundur.
Mental koçluk farkındalık yolculuğuna yeni başlamakta olanlar, stres ya da kaygı sorunları yaşadığı için bu pratiklere yönelmiş olanlardan tut; odağını ya da performansını geliştirmek isteyenlere kadar herkese uygun ve faydalı bir sistem.
Mental koç neleri sağlayabilir ya da sağlayamaz?
Mental koç, aynı zamanda ilişkilerin, çalışma performansın ya da hayatındaki değişimler konusunda da güçlü sorular sorarak ve teknikler uygulayaraksana destek sağlayacak kişi olabilir. Ne var ki mental koçun burada terapistlerden ya da başka danışmanlardan bazı yönleriyle ayrılıyor.
Hayatımızda bazı durumlar bizde fazla zorlayıcı duygular ya da ruh halleri yaratabilir. Bu haller içerisindeyken farkındalıkla çalışmak pek mümkün olmayabiliyor. Veya yaşadığımız deneyimler hareket alanımızı ve isteğimizi kısıtlamış olabilir. Bu noktada örneğin bir psikoloğun ya da psikolojik danışmanın desteğini almak daha doğru olabilir. Bu uzmanlar, psikolojik durumumuzu dengelemek üzere bizimle çalışmak için oradadır. Tıpkı bedendeki bir hastalığı tedavi eder gibi bu durumu da sağaltmak gerekir.
Mental koç bir sağaltıcı, bir doktor değildir. Sürecini izlerken sana örneğin günlük hayatına bir meditasyon eklemekten tut da iletişim dilinde farkındalık kullanmaya kadar geniş yelpazede pratikler önerip bu alanda hayatına eşlik eder. Bu pratikleri uygulamakta zorlandığında rutinlerini sana daha uygun olacak şekilde beraber araştırabilir, yaşadığın direnç ve güçlüklerle ilgili uygulayacağı tekniklerle yeni başlangıçların kapısını beraber açabilirsiniz. Mental koç, bakış açıları ve tavırlar üzerinde birlikte çalışabileceğin bir kişidir. Ancak duygudurum bozuklukları ya da spesifik sorunlar yaşadığında (örn: ilişkilerle ilgili travmalar) bu sorunları birlikte çözümleyebileceğin kişi değil de ancak seni doğru uzmanlıklara yöneltecek kişi olabilir.
Mental koçluğun nasıl faydaları olabilir?
Mental koçluk tam da hayatında bulunduğun anda ve yerde nelere ihtiyacın varsa o konularda sana faydalı olabilir demek yanlış olmaz.
Hayata karşı esnek ve dayanıklı bir tavır geliştirebilmek içsel dengemizi sağlamak için elzemdir. Bu tavrın gelişebilmesi için duygulardan ilişkilere, iş hayatının getirdiği zorluklardan bedenimizle ilişkimize hemen her konuda farkındalıkla çalışmak gerekir. Tüm bu konu başlıklarının bireyin hayat koşulları doğrultusunda ele alınması ve gelişim alanlarının saptanması mental koçluğun en büyük avantajlarından olabilir. Tıpkı spor salonuna gittiğinde beden tipine, egzersiz geçmişine ve hedefine göre sana program oluşturulması ve bu süreçte hocanın seni birebir takip etmesi gibi düşünebilirsin bunu. Uzman koçlar da zihninin sağlığı ile aynı bu şekilde ilgilenir.
Farkındalık yolculuğunda bir mental koç ile düzenli ve pratiğe sadık kalarak ilersen, zorlandığın anlarda koçunla iletişim ve fikir alışverişini ihmal etmezsen alabileceğin faydalardan bazıları:
- Stres ve kaygı miktarında azalma
- İlişkilerde daha açık iletişim ve uyum hali
- Uyku kalitesinde artış ve uykuya geçiş sürecinde azalma
- Daha fazla zihin ve beden farkındalığı
- Regüle olmuş ve rahatlamış bir sinir sistemi ile günlük hayatı deneyimleme
- Zor duyguları daha kolaylıkla yönetebilme