İş Hayatında Bilinçli Farkındalığın Faydaları
İçerik
Yoğun tempoda çalışırken saatlerin, hatta günlerin nasıl geçtiğini bazen fark etmiyoruz. Çalışmadığımız anlarda bile zihnimiz işimizle meşgul oluyor. Çoğunlukla ileride bizi bekleyen güzel geleceğin beklentisi içinde iş yaşamımıza katlanılması gereken bir süreç gözüyle bakıyoruz. Ancak bu bakış açısını benimsediğimizde hayatımızın doyasıya yaşayamadan geçip gitmesine izin vermiş oluyoruz.
Meditasyon iş hayatına nasıl katkı sağlayabilir?
Hayatımızın büyük kısmını kaplayan iş dünyamız, tahammül edilmesi gereken ve yalnızca gelecek için birikim yaptığımız bir araç olmaktan çıkıp bize keyif ve yaşam enerjisi veren, hatta bizi besleyen bir kaynağa dönüşebilir.
Kimi zaman işinden bunalmış hissedebilir veya ertesi gün tekrar aynı şeyleri yapacak gücü kendinde bulamayabilirsin. Birçoğumuz böyle anlarda yorgun bir hâlde kariyer sitelerinde yeni iş ilanları arasında kayboluruz. Bilinçli farkındalık, bu yorgunluk ve motivasyonsuzluk döngüsünden çıkmana yardımcı olabilecek yöntemlerden birisi. Farkındalığını artıracak meditasyon pratikleriyle işini değiştirmeden de kariyerinde bir dinlenme ve tazelenme alanı yaratman mümkün. Yapacağın düzenli meditasyon pratikleri sayesinde çalışma yaşamı uzun vadede seni tüketen değil, besleyen bir merkez olabilir.
Peki meditasyon gibi bilinçli farkındalık pratikleri ile kariyerine nasıl katkı sağlayabilirsin?
Stresle daha rahat baş edebilirsin
Çoğumuz hayatımızda yalnızca olumlu parçalar olsun isterken yoğun ve stresli dönemler yaşamak istemeyiz. Süt liman, dertsiz tasasız bir hayatı kim istemez, değil mi? Bu ortak isteğimiz gayet insani ve anlaşılabilir olmakla birlikte hayatta en kıymetli dersleri öğrendiğimiz, canlı ve hayata bağlı hissettiğimiz dönemler aynı zamanda en çok zorlandığımız dönemler olur. Zorlayıcı anların bir an önce bitmesini istediğinde bile o anda durabilmeye ve sabır göstermeye gayret etmek aslında neredeyse yolun yarısı. Anda kalarak ve duygularını gözlemleyerek stresle daha rahat baş edebilirsin.
2008 yılında yapılan bir araştırmanın sonuçları, yoga ve meditasyon gibi bilinçli farkındalık seviyemizi yükselten pratikleri düzenli uygulayan kişilerin, uygulamayan kişilere göre daha düşük stres seviyelerine ve daha yüksek iş ve hayat doyumuna sahip olduğunu gösteriyor. Akademisyenler üzerinde yapılan bir başka araştırma sonucunda ise katılımcıların bilinçli farkındalık seviyeleri arttıkça mutluluk ve stresle başa çıkma davranışı oranlarında da bir artış olduğu gözlemleniyor.
Bu bulgular ışığında sen de yoğun ve stresli bir iş gününde bilinçli farkındalığa bir şans vermek istersen kendine yalnızca birkaç dakika ayırıp rahatlatıcı nefes egzersizleri yapmayı deneyebilirsin.
Psikolojik dayanıklılığını güçlendirebilirsin
Hepimiz kötü iş günleri geçirmişizdir. Bazı dönemler normalden daha yoğun ve zorlayıcı geçer. Bu zor iş dönemlerinde, özellikle günlük hayatında da stresli bir dönemden geçiyorsan üzerinde daha yoğun bir etki hissedebilirsin. Her şey gibi bunun da geçici olduğunun farkına varman bu zorlu dönemlerde psikolojik dayanıklılığını güçlendirecektir. Üniversite çalışanları ile yapılan bir araştırma psikolojik dayanıklılık ve bilinçli farkındalık seviyeleri arasında pozitif bir ilişki bulunduğunu gösteriyor. Yani bilinçli farkındalık seviyesi daha yüksek olan üniversite çalışanlarının, psikolojik dayanıklılığının da benzer şekilde daha yüksek olduğu saptanıyor.
İlk etapta içinde bulunduğun stresli, yoğun, zorlayıcı durumun geçiciliğe inanman ve bu durumu kabullenmen kolay olmayacaktır. Ancak düzenli aralıklarla bedenini ve zihnindeki düşünceleri yargılamadan izleyerek kabul ve sabır geliştirebilirsin.
Yetersizlik hissiyle baş edebilirsin
İş dünyasında baş ettiğimiz yaygın sorunlardan birisi de yetersizlik hissi. Çocukluğumuzdan beri önümüzde başarılacak hedefler, aşılacak engeller veya tırmanılacak merdivenler oldu. Kendimizi tebrik etmek ve yeterince iyi olduğumuza inanmak için bir eşiği aşma veya başkalarından daha iyi olma ihtiyacı duyduk. Özellikle günümüzde verimli ve başarılı olmak daha önemli kriterler hâline geldi. Çoğunlukla verimli ve başarılı olma arzusuna kapılarak kendimizi olduğumuz hâlimizle kabul etmekte zorlanıyoruz.
Bu durum sana tanıdık geliyorsa emin ol, yalnız değilsin. Hepimiz insanız, aynı dünyada yaşıyoruz ve benzer duygular hissediyoruz. Unutma, kim olursan ol kıymetlisin ve iyi olmayı hak ediyorsun. Kendine şefkatli olman için bir bahaneye veya bir başarıya ihtiyacın yok. Meditasyon pratikleri, yetersiz hissettiğinde bunları kendine hatırlatabileceğin güvenli bir alan. Zaman içinde her hâlini kabul eden bir yaklaşımla kendine kucak açabilecek noktaya gelebilirsin. Başarısız veya eksik hissettiğin alanlarda kendine daha objektif ve şefkatli bir yerden bakabilirsin.
Özgürce dinlenebilirsin
Dinlenmeye ihtiyacımız olduğunu genelde çok geç fark ediyoruz. Dinlenme ihtiyacımızı erteleyip farkında olmadan kaynaklarımızın tükenmesine izin verebiliyoruz. Bazen su içmek, ayağa kalkıp hareket etmek, tuvalete gitmek gibi en temel fizyolojik ihtiyaçlarımızı bile görmezden geliyoruz. Böyle anlarda agresif veya gergin olduğunu ve bazı durumlara normalden farklı tepkiler verdiğini gözlemlemiş olabilirsin. Bilinçli farkındalık anları, ara ara kendini yoklayarak ihtiyaçlarını fark etmeni sağlayacaktır. Çok sıkışmış ve tahammülsüz hissettiğin anlarda kendine bir mola verip bedensel ve zihinsel ihtiyaçlarını gidermenin sana ne kadar iyi geldiğini göreceksin.
Bu noktada sınırlarının farkında olmak, gerektiğinde ihtiyaç duyduğun dinlenme alanını oluşturan kaynakların başında geliyor. Çoğumuz için, özellikle evden çalışıyorsak, iş hayatı ve kişisel hayatımız arasında denge kurmak ve sınırlar çizebilmek hiç kolay değil. İş hayatında bilinçli farkındalığın etkisini araştıran bir araştırma, bilinçli farkındalık ile iş-aile dengesi ve iş performansı arasında pozitif bir ilişki olduğunu gösteriyor. Türkiye’de son 20 yılda yapılan 26 çalışmanın sonuçlarının incelendiği bir araştırmanın bulgularına göre, iş-yaşam dengesizliği çalışanlar üzerinde stres oluştururken bu dengesizliğin; iş tatmini, yaşam tatmini, performans gibi konularda olumsuz bir etkisi olduğu saptanıyor. Kendi kabul ettiğin sınırların içinde özgürce, kendi kapasiten ve isteklerin doğrultusunda keyif alarak performans gösterebilirsin.
Sınırlarını gözeterek güvenli iş ilişkileri kurabilirsin
Çalıştığın sektör veya kurum gün içinde birçok insanla iletişim hâlinde olmanı gerektirebilir. Her hâline tanık olmadığın, derin bağlar kuramadığın ve yeterince tanımadığın birçok insanla birlikte çalışabilirsin. Bazen zorlayıcı ve stresli iş ilişkileri içinde sağlıksız iletişimler kurduğun da olabilir. İş yerinden aldığın bir yorum veya tepki canını sıkabilir. Özellikle hiyerarşik iş ilişkilerinde kendini ifade etmek ve sınırlarını korumak daha zor olabilir.
Şefkat ve kabul pratikleri uygulayarak zorlu ilişkilerinde kendin olabilmen, iş ilişkilerinde de hem kendi sınırlarına hem de karşındakinin sınırlarına saygı duyarak iletişim kurabilmen mümkün. İş arkadaşın da tıpkı senin gibi güçlü ve zayıf yanları olan bir insan. Bunu görmek karşıdan gelecek ve sende olumsuz duygular uyandırabilecek davranışları, durum özelinde ve objektif bir bakış açısıyla değerlendirmeni sağlayabilir. Bunun yanında, bilinçli farkındalık pratikleri kendini önceliklendirmene katkı sağlayacaktır. Böylece kabul etmek istemediğin durumları açık bir geri dönüşle paylaşabilir, sınırlarını gözeterek keyifli bir iş ortamı ve ekip ruhuna katkı sunabilirsin.
Dikkatini artırabilirsin
İş performansımızı etkileyen unsurlardan biri de kuşkusuz ki odaklanma becerisi. Birçok araştırma bilinçli farkındalık ve odaklanma arasındaki pozitif ilişkiye işaret ediyor. 2020 yılında yapılan bir araştırmada, 2 yıl süren bilinçli farkındalık ve dikkat eğitiminin ardından deneye katılan öğrencilerin dikkat seviyelerinde önemli bir artış gözleniyor. Bilinçli farkındalık kavramını inceleyen başka bir makalede bilinçli farkındalığın odaklanma, duygu düzenleme, duygusal zeka, iş performansı, yapıcı ve olumlu çatışma süreçlerine katkı sağladığına dair birçok bulgu derlenmiş. Bu bulgulara dayanarak bilinçli farkındalık pratiklerinin daha mutlu, farkındalıklı, verimli, yaratıcı bir iş hayatına kapı araladığını söylemek çok yanlış olmayacaktır.
Sözün özü
Son olarak, bazı dönemlerde işine karşı motivasyonunu ve hevesini kaybetmen çok doğal. Hepimiz zaman zaman tutkuyla bağlı olduğumuz değerlerimizden kopmuş hissederiz. Böyle anlarda kendine şefkatle yaklaşman ve bunun geçici bir dönem olduğunu kendine nazikçe hatırlatman çok önemli. Geçtiğimiz birkaç haftayı düşündüğünde yukarıdaki alanların hangilerinde daha çok zorlandığını hissediyorsun? Unutma, ihtiyacını fark etmek onu karşılamanın ilk adımı.
Haydi gel, çalışma temposuna uyum sağlamanı ve motivasyonunu artırmanı sağlayacak içeriklerimize göz atalım!
Okumaya Devam Et
